Vai trò của dinh dưỡng trong việc thúc đẩy phục hồi sớm sau phẫu thuật

23/07/2025 13:45

 

Chương trình Thúc đẩy phục hồi sớm sau phẫu thuật (Enhanced Recovery After Surgery – ERAS) là một mô hình chăm sóc toàn diện, nhằm giảm thiểu các biến chứng sau mổ, tăng tốc hồi phục và rút ngắn thời gian nằm viện. Giao thức này kết hợp nhiều chiến lược hiện đại, bao gồm việc tối ưu hóa dinh dưỡng trước phẫu thuật, sử dụng các kỹ thuật giảm đau hiệu quả, giảm thiểu can thiệp xâm lấn, và khuyến khích bệnh nhân vận động sớm sau phẫu thuật. ERAS không chỉ tập trung vào khía cạnh y khoa mà còn phối hợp các yếu tố tâm lý và xã hội, như giáo dục bệnh nhân, quản lý kỳ vọng và hỗ trợ tâm lý, để đảm bảo quá trình hồi phục diễn ra nhanh chóng và hiệu quả. Nhờ áp dụng ERAS, các cơ sở y tế trên toàn thế giới đã ghi nhận những cải thiện đáng kể về tỷ lệ phục hồi, giảm chi phí điều trị và tăng mức độ hài lòng của bệnh nhân sau phẫu thuật.

 

Dinh dưỡng đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc thúc đẩy phục hồi sớm sau phẫu thuật, giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục sức khỏe, giảm thiểu biến chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống

 

Vai trò của dinh dưỡng trong ERAS

– Giảm nguy cơ suy dinh dưỡng trước mổ.

– Giảm nhiễm khuẩn sau mổ. 


– Tăng nhanh hồi phục chức năng cơ thể

Vì sao cần can thiệp dinh dưỡng trước mổ? 


– Nguy cơ suy dinh dưỡng cao ở người bệnh mạn tính, ung thư, bệnh đường tiêu hóa.

– Suy dinh dưỡng tăng nguy cơ nhiễm khuẩn, chậm lành vết thương, tăng thời gian hồi phục.

Tiêu chí can thiệp: 


– BMI < 18,5. 


– Sụt cân > 10% trong 6 tháng. 


– SGA-C, 


– NRS ≥ 5, 


– Albumin < 30g/L.

Nguyên tắc tối ưu dinh dưỡng trước mổ: 


– Năng lượng: 25-30 kcal/kg/ngày. 


– Đạm:  1,2-1,5g/kg/ngày. 


– Bổ sung ONS giàu protein, omega-3, arginine. 


– Bổ sung vitamin D, B12, sắt, kẽ. 


– Hạn chế nhịnh ăn quá lâu.

Dinh dưỡng sớm sau phẫu thuật

– Không cần chờ đến khi “đánh hơi”: 


– Bắt đầu cho ăn sớm trong vòng 6 giờ sau mổ (với ca ngoài đường tiêu hoá). 


– 24 – 48 giờ ở ca mổ đường tiêu hoá nếu đủ điều kiện.

Nguyên tắc tăng dần: 


– Giai đoạn 1: Nước trong, dung dịch carbohydrate. 


– Giai đoạn 2: Thức ăn lỏng, dễ tiêu. 


– Giai đoạn 3: Thực phẩm mềm. 


– Giai đoạn 4: Chế độ ăn bình thường.

Dưỡng chất cần thiết: 


– Protein, Omega-3, Vitamin C, Kẽm, Glutamine, Arginine.

Dinh dưỡng là một trụ cột không thể thiếu trong chiến lược phục hồi tăng cường sau phẫu thuật (ERAS – Enhanced Recovery After Surgery), giúp tối ưu hóa kết quả điều trị và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Việc tư vấn dinh dưỡng cá thể hóa bởi các chuyên gia là rất cần thiết để đảm bảo bệnh nhân nhận được chế độ ăn phù hợp nhất.

 

Phòng Công tác xã hội