Phẫu thuật thành công cho người bệnh giả tắc đại tràng hiếm gặp

20/01/2022 07:22

Ngày 6/1/2022, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức tiếp nhận trường hợp người bệnh L.V.T (51 tuổi) đến từ Hải Phòng trong tình trạng đau bụng trước đó 1 ngày.

 

Qua khai thác người bệnh có tiền sử xơ gan rượu, đái tháo đường typ 2 điều trị thuốc uống thường xuyên. Ông T xuất hiện đau bụng âm ỉ trội thành cơn vùng quanh rốn, không trung đại tiện được. Gia đình đã đưa ông đưa vào Bệnh viện đa khoa Kiến An, Hải Phòng, sau đó chuyển Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức khám bệnh được chẩn đoán tắc ruột cơ học. Các bác sĩ đã thăm khám thấy người bệnh có những triệu chứng điển hình của tắc ruột. Chẩn đoán hình ảnh trên phim chụp cắt lớp vi tính ổ bụng có tiêm thuốc cản quang chụp tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức Việt Đức có hình ảnh tắc ruột giãn, ứ đọng phân trong đại tràng lên theo dõi do u đại tràng góc gan, xơ gan tăng áp lực tĩnh mạch cửa, dịch tự do ổ bụng. Người bệnh đã được chỉ định phẫu thuật cấp cứu kịp thời, điều trị trước mổ nhịn ăn, đặt ống thông dạ dày, nuôi dưỡng tĩnh mạch, truyền tiểu cầu.

 

TS.BS Nguyễn Xuân Hòa, Khoa Phẫu thuật Tiêu hóa, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết: Kiểm tra trong mổ phát hiện gan xơ đầu đinh cả hai thùy, dạ dày, tá tràng, ruột non không có khối, đặc biệt manh tràng, đại tràng lên giãn lớn, đường kính khoảng 10cm, gây rách thanh cơ trên đoạn dài 15x4cm, chỉ còn lớp niêm mạc, có lấm chấm hoại tử trên bề mặt, kiểm tra toàn bộ khung đại tràng, trực tràng mềm mại, không thấy u cục. Người bệnh được chẩn đoán: Tắc đại tràng theo dõi do hội chứng Ogilvie, được phẫu thuật cắt đoạn manh tràng, đại tràng lên do rách thanh cơ, hoại tử đại tràng, nối hồi tràng với đại tràng lập lại lưu thông tiêu hóa. Vì đây là ca bệnh hiếm gặp nên nếu phẫu thuật viên chưa có nhiều kinh nghiệm sẽ rất phân vân trong chẩn đoán bệnh dẫn tới có thể xử trí không đúng cho bệnh nhân. Được phẫu thuật bởi các chuyên gia Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, tình trạng sức khỏe người bệnh ổn định, trung tiện trở lại vào ngày thứ 3, bắt đầu được cho tập ăn uống trở lại bằng sữa, cháo đặc dần, được cho ra viện khi toàn trạng, ăn uống tốt, đại tiện phân vàng. Giải phẫu bệnh kết quả đoạn đại tràng thành ruột phù nề, xung huyết chảy máu, viêm cấp lan tỏa, thoái hóa tế bào thần kinh trong đám rối tại lớp cơ của thành đại tràng.

 

Hình ảnh giãn đại tràng được chẩn đoán trước và trong mổ của bệnh nhân

 

TS.BS Nguyễn Xuân Hòa thông tin thêm: Hội chứng Ogilvie, còn gọi là hội chứng giả tắc đại tràng cấp tính (ACPO), là một bệnh lý lâm sàng và hình ảnh x-quang của 1 hình ảnh tắc đại tràng cấp tính nhưng không có nguyên nhân của tắc cơ học đại tràng. Đại tràng có thể trở nên dãn rộng, nếu không làm giảm sức ép, bệnh nhân có thể bị thủng đại tràng, viêm phúc mạc.

 

Hội chứng Ogilvie thường xảy ra khi bệnh nhân bị một bệnh nặng gần đây hoặc được phẫu thuật. Ba sự kết hợp thường nhất là chấn thương, nhiễm trùng và bệnh tim mạch, đặc biệt là nhồi máu cơ tim và suy tim sung huyết. Triệu chứng lâm sàng giống như một bệnh nhân bị tắc ruột: đau bụng cơn, nôn, bụng chướng, bí trung đại tiện, nếu có các biến chứng như vỡ, thủng đại tràng thì có thêm các triệu chứng như sốt, viêm phúc mạc. Cần chẩn đoán phân biệt với các bệnh lí như táo bón, giãn đại tràng mạn tính, ung thư đại tràng, thiếu máu mạch mạc treo tràng cục bộ. Chẩn đoán hội chứng Ogilvie là một chẩn đoán khó, được thực hiện dựa trên việc xác định các triệu chứng đặc trưng, ​​bệnh sử chi tiết của bệnh nhân, đánh giá lâm sàng toàn diện và một loạt các xét nghiệm chuyên biệt để loại trừ các tình trạng khác hoặc xác định các nguyên nhân cơ bản. Hội chứng Ogilvie hầu như không thể phân biệt được với tắc nghẽn cơ học nếu chỉ dựa trên các dấu hiệu và triệu chứng lâm sàng. Cắt lớp vi tính là công cụ hữu ích trong việc chẩn đoán và phân biệt bệnh.

 

Không có liệu pháp điều trị cụ thể cho hội chứng Ogilvie. Các lựa chọn trị liệu bao gồm trị liệu hỗ trợ, thuốc, giảm áp đại tràng và phẫu thuật. Liệu pháp hỗ trợ gồm nhịn ăn uống, dùng dịch truyền tĩnh mạch để điều chỉnh sự mất cân bằng chất lỏng và điện giải, đặt ống thông dạ dày, tránh không khí tiếp tục làm giãn nở đại tràng, đặt ống thông vào trực tràng để thoát khí và phân. Một trong số ít lựa chọn điều trị cho hội chứng Ogilvie đã được nghiên cứu lâm sàng là thuốc neostigmine. Neostigmine được cho là can thiệp vào việc phân hủy chất dẫn truyền thần kinh acetylcholine, làm tăng thời gian và hoạt tính của acetylcholine. Acetylcholine giúp truyền thông tin giữa các tế bào thần kinh và cơ bắp  như cơ của đường tiêu hóa. Neostigmine cải thiện khả năng vận động của ống tiêu hóa và tăng quá trình chuyển hóa thức ăn. Phẫu thuật được sử dụng khi những người bệnh có dấu hiệu thủng hoặc thiếu máu cục bộ đại tràng hoặc không đáp ứng với các lựa chọn điều trị khác. Loại phẫu thuật cụ thể được sử dụng có thể thay đổi tùy theo tình trạng khác nhau của ruột.Tỷ lệ tử vọng của bệnh lên tới 15 -50% đã được báo cáo, tuy nhiên, với nhận thức tăng lên, phương tiện chẩn đoán tốt hơn, quản lý bệnh tốt hơn, mức độ tử vong đã giảm đi.

 

Người bệnh đến khám và điều trị tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức là bệnh viện ngoại khoa hạng đặc biệt có y bác sĩ với trình độ cao, trang thiết bị y tế đầy đủ. Người bệnh được theo dõi sát suốt quá trình điều trị, được chẩn đoán và phẫu thuật kịp thời tránh biến chứng vỡ, thủng đại tràng làm tình trạng bệnh nhân nặng thêm. Được phẫu thuật kịp thời, bệnh nhân diễn biến ổn định và đã ra viện mà không phải nằm viện và hồi sức dài ngày. Đây cũng là một trong các bệnh lí đại tràng nguy hiểm, nhất là với nam giới, lớn hơn 60 tuổi, do vậy khuyến cáo người dân thường xuyên đi khám bệnh và nội soi dạ dày, đại tràng định kì để tầm soát các bệnh nguy hiểm. Khi có các biểu hiện của tắc ruột như đau bụng quặn cơn, nôn, không trung đại tiện được nên tới các cơ sở thăm khám và điều trị thích đáng, tránh tự điều trị hay thăm khám tại các cơ sở không đủ tin cậy để dẫn tới các kết quả không mong muốn.

 

Phòng Công tác xã hội