Các tiến bộ trong lọc máu

06/01/2023 09:58

Lọc máu là phương pháp giúp loại bỏ các cơ chất độc hại trong máu ra khỏi cơ thể nhờ các thiết bị làm sạch. Đối với người có vấn đề về thận hay có suy giảm chức năng thận, các cơ chất độc hại tích lũy lại trong cơ thể  rất nhanh chóng. Điều này gây ảnh hưởng trầm trọng đến tình trạng chung và có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Trong những trường hợp như vậy, điều trị lọc máu có thể giúp cải thiện đáng kể tình trạng người bệnh.

 

Các kỹ thuật lọc máu thường được áp dụng trên thế giới hiện nay bao gồm:

– Thận nhân tạo (Hemodialysis – HD)

– Siêu lọc máu (Hemofiltration – HF)

– Siêu lọc – thẩm tách máu (Hemodiafiltration – HDF)

– Hấp phụ miễn dịch (Immune Adsorption – IA)

– Thay huyết tương (Plasmapheresis – PEX)

– Lọc máu hấp phụ (Hemoperfusion – HPF)

– Lọc kháng nguyên hồng cầu (Hemadsorption – HAD)

 

Tất cả các kỹ thuật lọc máu đều dựa trên nguyên tắc là dẫn máu người bệnh ra khỏi cơ thể cho đi qua một hệ thống thiết bị để làm sạch các chất độc, sau đó trả lại máu đã làm sạch cho người bệnh.

TS.BS Nguyễn Thế Cường – Trưởng khoa Thận lọc máu, Bệnh viện HN Việt Đức cho biết: Người bị bệnh thận mạn giai đoạn cuối phải điều trị thay thế thận bằng lọc máu qua thời gian sẽ xuất hiện các biến chứng của lọc máu mà nguyên nhân chủ yếu do chế độ lọc máu định kỳ thông thường không lọc được tất cả các chất, do đó sẽ tích lũy các chất có trọng lượng phân tử trung bình và lớn trong máu. Điều đó gây nên nhiều biến chứng dài hạn ở người bệnh thận nhân tạo chu kỳ khó khăn kiểm soát bằng thuốc.

 

Không ít người bệnh thận mạn giai đoạn cuối có mong muốn được ghép thận giúp cải thiện chất lượng cuộc sống cũng như khả năng làm việc. Tuy nhiên không ít người bệnh gặp khó khăn để ghép thận vì cơ thể họ rơi vào trạng thái mẫn cảm, điều đó có nghĩa là trong máu của họ có nhiều loại kháng thể chống lại người hiến và nếu ghép sẽ gây ra tình trạng thải ghép cấp tính thể rất nặng có thể cần phải lấy bỏ tạng ghép ngay để đảm bảo an toàn tính mạng cho người bệnh. Ngoài các tiến bộ trong phát triển thuốc chống thải ghép mà hiện tại cũng đang còn nghiên cứu thì lọc máu để “giải mẫn cảm” là một phương thức phối hợp đã chứng minh được hiệu quả để có thể tiến hành ghép tạng cho người bệnh.

 

Ngoài ra với sự phát triển của kinh tế xã hội cùng với việc thụ bia rượu, các thói quen liên quan đến lối sống và chế độ ăn uống sinh hoạt cũng phát sinh nhiều rối loạn chuyển hóa, trong đó rối loạn chuyển hóa lipid là một trong những rối loạn rất thường gặp. Ngoài có nguy cơ bệnh lý tim mạch lâu dài (xơ vữa động mạch, các bệnh lý tim mạch, …) còn có thể gây nhiều các biến chứng cấp tính đe dọa tính mạng người bệnh (điển hình là viêm tụy cấp). Việc kiểm soát các rối loạn này thường khó khăn do đa số người bệnh ở tuổi trẻ, việc kiểm soát chế độ ăn uống sinh hoạt còn hạn chế; không chủ động đi khám bệnh kiểm tra, thường đến khi có bất thường mới đi khám bệnh và khi đó thường đã muộn. Trong trường hợp đó, các phương pháp lọc máu có vai trò quan trọng trong điều trị hồi sức và cải thiện tiên lượng của người bệnh viêm tụy cấp trong giai đoạn cấp tính và giảm nguy cơ tái phát sau này.

 

Phòng Công tác xã hội